Deze week kwam het boek over kleurmanagement uit waar ik een flinke tijd aan heb gewerkt. Het boek is geschreven voor fotografen, ontwerpers voor druk en print en voor webdesigners, die allemaal betrouwbare kleuren willen leveren voor hun klanten, voor hun drukwerk of voor hun websites. Het boek is vooral praktisch: hoe krijg je die betrouwbare kleur in Photoshop, Lightroom, Illustrator of InDesign? Hoe maak je die mooie print? Hoe lever je een bestand aan een drukker?
Het boek is te koop bij allerlei winkels: computerboek.nl, of bij de uitgever van Duuren Media en natuurlijk ook bij uw boekhandelaar op de hoek, die het voor u kan bestellen als hij het niet in voorraad heeft.

Dit is de inleiding:

Toveren met kleur

Vroeger – opa vertelt – was het reproduceren van kleur iets dat strikt voorbehouden was aan lithografen. Lithografen waren een soort tovenaars, die zwarte kunst met kleur bedreven. Maar nu, met Adobe Photoshop, met kwalitatief uitstekende digitale fotocamera’s en betaalbare scanners, is de noodzaak om een lithograaf in te schakelen – als je überhaupt in de buurt een lithograaf kan vinden – niet meer aan de orde en is zelf produceren van betrouwbare kleur een must: we zullen zelf moeten toveren met kleur. De hele grafische en creatieve beroepsgroep – van ontwerper tot drukker, elke fotograaf die zijn beroep serieus neemt, elke illustrator die digitaal moet leveren en elke webdesigner die graag wil dat zijn sites er goed uit zien, ontkomt er niet aan zich bezig te houden met kleurmanagement. Maar waarom is het reproduceren van kleur nog steeds zo’n probleem? Waarom lost de computer dat niet gewoon voor je op, met een paar drukken op de knop, met kleurmanagement?
Voor een kleurenlithograaf was het reproduceren van afbeeldingen in kleur zijn vak. Een fabrikant leverde een kleurenscanner en filmplotter die van voor tot achter was afgeregeld en er was een scanneroperator die er voor had doorgeleerd. Nu is dat allemaal volkomen anders. Fotografen werken bijna zonder uitzondering digitaal, er wordt gescand zonder tussenkomst van een lithograaf (als er überhaupt nog gescand wordt) en de eventuele kleurscheidingen voor de drukker worden ‘wel even’ in Photoshop gedaan. Importeren in InDesign en hop! naar de drukker ermee. Tussen het schieten van de foto en het uiteindelijke drukwerk kan heel veel misgaan, waardoor die afbeelding er heel anders uitziet dan ooit bedoeld door de fotograaf.

Het temmen van de kleur

Wat kan er dan allemaal fout gaan? Veel, heel veel. Als fotograaf kun je een foto nog zo mooi corrigeren, maar als het beeldscherm niet op een bepaalde manier is afgeregeld, volgens een standaard – gekalibreerd heet dat – dan kan die gecorrigeerde foto er op het scherm er nog zo mooi uitzien, maar als het beeldscherm te blauw staat afgesteld, en u vond daardoor de foto te blauw en dat heeft u er uit gecorrigeerd, dan ziet die foto er op een goed afgeregeld scherm er ineens grauw en levenloos uit. Wat is er met die blauwe lucht gebeurd?
Die foto gaat daarna naar een vormgever die de foto in Photoshop nog even nagewerkt, hij stopt er bijvoorbeeld wat blauw bij, en zet de foto vervolgens om in de drukkleuren CMYK. Hij heeft echter ook geen verstand van kleurmanagement, en zette de foto om naar SWOP, omdat Photoshop dat nu eenmaal heeft aanstaan. SWOP!, een van de meest gemaakte fouten bij omzettingen naar CMYK. SWOP is gebaseerd op Amerikaanse inkten en deze vormgever drukt bij een drukker in Nederland. Dat ook het papier ongestreken is waarop gedrukt gaat worden, u weet wel, van dat wat ruwere papier dat inkt opzuigt, dan kunt u misschien begrijpen dat er van die oorspronkelijke foto nog maar weinig over is, want de SWOP-omzetting was voor gestreken papier, glad papier dus, iets dat een heel andere manier van kleurscheiden behoeft.
Toch had deze workflow met een paar aanpassingen een goed resultaat op kunnen leveren. Bij wie lag hier de fout? Eigenlijk bij alle drie de partijen: bij de fotograaf, die alleen een foto kan corrigeren als zijn scherm goed is afgeregeld, bij de ontwerper die een bewuste keuze moet maken als hij een omzetting maakt naar drukkleuren en bij de drukker, die meteen aan het bestand had moeten zien dat er iets raars mee aan de hand was. Zeker als het drukwerk op de pers ligt en de kleuren er vreemd uitzien, maar dan is het eigenlijk al te laat.
Het gebruik van kleurmanagement is voor veel designers nog altijd een vorm van zwarte kunst, een kunst die alleen de hogepriesters van het ICC-profiel schijnen te beheersen. Maar met een beetje kennis is het voor elke sterveling mogelijk de zwarte kunst van kleurmanagement te beheersen. U hoeft niet elke toverspreuk of bezwering te kennen, nee, het gaat om een paar bezweringen die u praktisch moet kunnen toepassen en dan geeft die zwarte kunst ineens kleurrijke mogelijkheden.
Dit boek zal u leren de meeste problemen die ontstaan door een gebrek aan kennis te herkennen, begrijpen en voorkomen. Als fotograaf zult u betrouwbare beelden kunnen leveren aan uw klanten, en zelf mooiere afdrukken kunnen maken. Als ontwerper zult u betrouwbare bestanden kunnen leveren aan uw drukker en beter kunnen overleggen met die fotograaf en drukker. En als u een drukker bent, ga ik er van uit dat u uw zaakjes op orde heeft.
Zo niet… lees dan verder in dit boek.

ISBN: 978-90-5940-635-3 (9789059406353)
Uitvoering: Boek, 160 pagina’s
Prijs: € 29,95